Vervangen of niet?

Het tweedelig vliegwiel is niet meer weg te denken. Het zit al in 50 miljoen auto’s in Europa, geeft moderne diesels een zijdezachte loop en dringt nu ook steeds meer door tot de benzinemotor. In de werkplaats is het tweedelig vliegwiel echter een lastige klant. Vervangen of niet, is vaak de vraag.

LuK ontwikkelde het tweedelige vliegwiel in 1985. De taak van het tweedelige vliegwiel is het dempen van motortrillingen. Deze trillingen ontstaan door het werkingsprincipe van een verbrandingsmotor. Door de opeenvolgende ontbrandingen ontstaan er  oneenparige krukasverdraaiingen. Dit veroorzaakt grote trillingen, die weer zorgen voor geluiden, zoals versnellingsbakratelen , trillingen bij gas geven of gas los laten en het dreunen van de carrosserie. Het doel bij de ontwikkeling van het tweedelig vliegwiel  was deze trillingen zo dicht mogelijk bij de bron te dempen en te scheiden van de aandrijflijn. Het tweedelig vliegwiel absorbeert met zijn geïntegreerd veer/dempingssysteem de onparigheid, met als resultaat een significante vermindering van de geluiden en  trillingen, dus meer comfort en minder slijtage.

Trillingen wegnemen

Een ‘standaard’ tweedelig vliegwiel bestaat uit een primaire massa en een secundaire massa. De beide ontkoppelde gedeelten zijn via het veer/dempingssysteem met elkaar verbonden en door middel van een kogel- of glijlager verdraaibaar gelagerd. Het  primaire gedeelte dat direct aan de krukas geschroefd is, vormt samen met het deksel een holle ruimte, de zogenaamde veerkamers. Het hoofdonderdeel van het veer/dempingssysteem is de boogveer. De boogveren liggen in glijschalen in de veerkamers en  bieden zo de meest idealeeigenschappen van torsiedemping. De glijschalen zorgen voor een goede geleiding van de boogveren. Een vetvulling vermindert de weerstand tussen glijschalen en boogveren. Het koppel wordt overgedragen via de pendel. Deze is vast met het secundaire gedeelte verbonden door middel van klinknagels en ligt met zijn flenzen tussen de boogveren in. Het secundaire gedeelte van het vliegwiel vergroot het massatraagheidsmoment aan versnellingsbakzijde. Om de  warmteafvoer te verbeteren , is het tweedelig vliegwiel van luchtsleuven voorzien. Omdat er in het tweedelig vliegwiel een veer/ dempingssysteem zit, kan de koppelingsplaat zonder torsiedemper uitgevoerd zijn.

Pendulegewichtjes

De toename van het koppel van met name dieselmotoren heeft voor een doorontwikkeling van het tweedelig vliegwiel gezorgd. LuK heeft bijvoorbeeld belangrijke winst geboekt bij de lagers en de pendel, die via de boogveren het koppel overdraagt van de primaire naar de secundaire massa. Naast starre pendeluitvoeringen, pendels met binnendemper en pendels met slipkoppeling, heeft LuK ook een pendel met pendulegewichtjes ontwikkeld. Deze techniek wordt ook in vliegtuigmotoren gebruikt. De slimme  pendel is van in totaal acht gewichtjes voorzien, die centrifugaal enkele graden kunnen bewegen. Bij het optreden van motortrillingen trillen de gewichten in een tegenfase en werken daardoor trillingdempend.