Het airconditioningcircuit is bedoeld om de energie van de luchtgeventileerde autocabine over te brengen naar de buitenkant van de auto. Dat levert gekoelde lucht op, die de auto binnenstroomt en daar de temperatuur doet dalen, waardoor passagiers zich op warme dagen comfortabeler voelen.
foto 1
Het onderdeel dat de lucht koelt, voordat die de auto binnenkomt, is een warmtewisselaar die ‘verdamper’ wordt genoemd. Het airconditioningsysteem bevat in feite twee groepen warmtewisselaars: condensors en verdampers. De namen van deze onderdelen zijn afgeleid van de fysische transformatieprocessen die het gas in het circuit ondergaat. In de condensor vindt er namelijk een condensatieproces plaats, waarbij het koelmiddel van gasvormige naar vloeibare staat overgaat, terwijl in de verdamper precies het omgekeerde gebeurt. Hier zal het samengeperste vloeibare gas dat door het systeem stroomt, verdampen. Het verdampende gas ontvangt daarbij de hiertoe benodigde energie van de geventileerde lucht via de aluminium wanden van de verdamper, waardoor de lucht afkoelt. De verdamper is dus het deel van het airconditioning¬systeem dat ons ‘rechtstreeks’ de gekoelde lucht bezorgt. Dat neemt niet weg dat dit deel voor de gebruiker verborgen blijft – aangezien het doorgaans diep onder het dashboard van de wagen is ingebouwd, wat onderhoudsbeurten en reparaties dikwijls zo moeilijk maakt.
Aan de hand van een voorbeeld – een Fiat Ulysse van het bouwjaar 2000 met een 1.9 TD motor en een automatisch airconditioningsysteem – zullen we de reparatie van een defecte verdamper nu nader toelichten. De auto in kwestie werd binnengebracht voor onderhoud met een defect airconditioningsysteem. Uit een drukcontrole van het circuit bleek dat er een lekkage was ter hoogte van de verdamper.
Om het circuit te repareren, moest de verdamper door een nieuwe worden vervangen. Een ingewikkeld en tijdrovend werk. Om bij de verdamper te komen, moest eerst het dashboard worden verwijderd (foto 1). De monteur diende daarbij erg voorzichtig te werk te gaan om geen plastic onderdeel te beschadigen of onderdeel te verliezen. Tegelijkertijd moesten alle onderdelen geïdentificeerd en in de juiste volgorde worden gelegd om het dashboard later op de juiste manier weer te kunnen inbouwen. Elke eventuele schade aan welk onderdeel dan ook zou normaal gesproken betekenen dat de monteur dit onderdeel bij een erkende dealer zou moeten aanschaffen, wat extra kosten met zich zou meebrengen.
Foto 2
Na verwijdering van het dashboard kunt u het complete huis van het airconditioningsysteem in de auto zien, bijvoorbeeld o.a. de kachelradiateur en de verdamper (foto 2). De kachelradiateur is echter verbonden met het motorkoelsysteem. Voor het blok dus uit elkaar gehaald kon worden, moest alle koelvloeistof worden afgetapt (en worden gespoeld). Verder moesten ook de verbindingen van de kachelradiateur en de verbindingen van het airconditioningcircuit met de verdamper losgemaakt worden. En natuurlijk moesten er ook enkele elektrische aansluitingen losgekoppeld worden.
foto 3
foto 4
foto 5
Daarna kon de monteur het airconditioningblok verwijderen en de verdamper uit het huis demonteren (foto’s 3 – 7). Zoals u kunt zien op foto nr. 7 wezen olievlekken op lekkages ter hoogte van de verdamper. Het koudemiddel vervoert immers olie die de compressor smeert. Dat we dit konden zien, betekende dat de verdamper niet meer luchtdicht was.
foto 6
foto 7
Een dergelijke reparatie is echter tijdrovend en dus niet goedkoop. Het is dan ook belangrijk dat een nieuwe verdamper wordt geplaatst, die lang meegaat. Daarom werd het gebruik van de verdamper met referentienr. 92170 van Nissens aanbevolen. Zodoende werd ook daadwerkelijk voor deze verdamper gekozen, die dezelfde dag nog door de grossier werd geleverd.
Na montage van het dashboard en andere onderdelen moest dan het motorkoelsysteem opnieuw gevuld worden met koelvloeistof en moest de dichtheid van het motorkoelcircuit worden gecontroleerd. Verder moest ook de dichtheid van het airconditioningcircuit nagekeken worden en moest het circuit zelf correct worden gevuld. Ten slotte moest het gerepareerde airconditioningsysteem nog op correcte werking worden gecontroleerd. Het hele reparatieproces, met inbegrip van de diagnose, nam uiteindelijk ca. 7 werkuren in beslag!
foto 8
foto 9
foto 10
Het vervangen van een verdamper is meestal duur, maar de reparatie zelf hangt af van het ontwerp van het voertuig in kwestie. Bij het vervangen van een verdamper wordt ook aangeraden om de staat van de kachelradiateur te controleren. Mocht blijken dat die het binnenkort eveneens zal laten afweten, dan kan die meteen mee vervangen worden, zodat dezelfde kosten niet twee keer gemaakt hoeven te worden. Als de kachelradiateur kleine lekkages vertoont of er gecorrodeerd uitziet, doet u er dus goed aan om deze eveneens te vervangen samen met de verdamper. Anders zal voor het vervangen van de kachelradiateur het dashboard opnieuw gedemonteerd moeten worden, wat opnieuw heel wat tijd (en kosten) met zich meebrengt.
Voor dergelijke tijdrovende reparaties is het ten slotte natuurlijk belangrijk om nieuwe duurzame onderdelen te gebruiken.