APK tip: Controle fuseekogels

Een monteur weet hoe belangrijk de controle op speling van fusee- en stuurkogels is. Waarschijnlijk weet u uit ervaring ook hoe lastig het soms kan zijn om deze speling vast te stellen.

In de APK regelgeving zijn duidelijke regels en procedures vastgelegd met betrekking tot de controle van fusee-en stuurkogels.

• De hoeveelheid toegestane slijtagespeling is 1 mm boven de eventueel oorspronkelijke speling. Dit geldt voor zowel axiale als radiale speling. 
• Het op de juiste wijze ondersteunen van het voertuig om de speling te kunnen bepalen. Raadpleeg hier voor de meest actuele APK regelgeving.
• Het gebruik maken van een hefboom om de axiale speling zichtbaar te maken.
• Het zichtbaar maken van de radiale speling met spelingsdetector of handmatig. Dit handmatig controleren lichten wij hieronder verder toe. Over de andere punten is in het APK-boek alle nodige informatie te vinden.

Handmatig controleren

Bij het handmatig controleren van de radiale kogelspeling is het van groot belang waar het wiel vastgepakt wordt. Vaak kan speling niet zichtbaar gemaakt worden wanneer het wiel midden onder of midden boven vastgepakt wordt.

Een spelingsdetector is een hulpmiddel, waarmee ook niet elke speling zichtbaar gemaakt kan worden. Ook bij gebruik van een spelingsdetector, blijft het dan ook noodzakelijk om met de hand te voelen of er speling aanwezig is. Om speling in een fusee- of stuurkogel zichtbaar te maken is het nodig de montagepositie te weten van die fuseekogels of stuurkogels. Aan de hand van de montagepositie van de kogels kan namelijk vastgesteld worden waar het wiel precies moet worden vastgepakt om eventuele speling zichtbaar te maken.

Voorbeelden:
Als voorbeeld staan er twee soorten wielophangingen uitgewerkt en toegelicht met tekeningen. In de tekeningen staat ‘F’ voor fuseekogel en ‘S’ voor stuurkogel. De pijl geeft aan welk onderdeel in die situatie gecontroleerd wordt.

1. Wielophanging met twee draagarmen. Voor de controle van de bovenste fuseekogel (figuur 1a) is het van belang dat we het wiel laten kantelen om een denkbeeldige lijn door de onderste fuseekogel en stuurkogel. U pakt nu het wiel haaks op deze denkbeeldige lijn vast. Als het wiel nu met voldoende kracht heen en weer wordt bewogen, zal de radiale speling voelbaar zijn. Als de onderste fuseekogel (figuur 1b) gecontroleerd moet worden, dan trekt u een denkbeeldige lijn door de bovenste fuseekogel en de stuurkogel. Bij de stuurkogel trekt u een denkbeeldige lijn door de twee fuseekogels (figuur 1c).
2. McPherson wielophanging: Voor de controle van de fuseekogel moet het wiel gekanteld worden om de denkbeeldige lijn die door het bovenste draaipunt van de wielophanging en de stuurkogel loopt. Dan pakt u het wiel vast, haaks op deze denkbeeldige lijn (figuur 2a). Om het bovenste draaipunt te controleren, moet er een denkbeeldige lijn door de fuseekogel en stuurkogel lopen. Het wiel moet haaks op deze lijn vastgepakt worden. Om de speling in de stuurkogel zichtbaar te maken, pakt u het wiel haaks op de McPherson-poot vast. Denk er wel aan dat een eventuele radiale speling in een stuurkogel, opgemeten moet worden wanneer de auto op de wielen staat en het stuurwiel heen en weer wordt bewogen.

1. Wielophanging met twee draagarmen		2. McPherson-wielophanging
Figuur 1a		Figuur 2a
Figuur 1b		Figuur 2b
Figuur 1c		Figuur 2c