Steeds meer auto’s met turbo en intercooler bevolken onze wegen. Een interessante groeimarkt voor het autobedrijf. Maar wel met speciale aandacht voor de werkplaats.
Met een groeiend aantal auto’s dat zowel over een turbo als een intercooler beschikt, wordt de vervangingsmarkt van deze producten steeds interessanter. Hoe zit het ook al weer met de samenwerking tussen turbo en intercooler? Een turbo werkt met gecomprimeerde lucht. Door het samenpersen van de lucht wordt deze warmer en neemt het zuurstofgehalte af. Dit is nadelig voor het behalen van de meest optimale verbranding, want daarvoor is juist zoveel mogelijk zuurstof in de samengeperste lucht nodig. De samengeperste lucht moet dus worden afgekoeld en daarom wordt tussen de turbo en de motor vaak een soort radiateur – de ‘intercooler’ – gemonteerd. Deze intercooler koelt de lucht namelijk weer af.
Topkwaliteit belangrijk
De vervanging van een turbo en intercooler is aan strikte regels gebonden. Het spreekt voor zich dat bij de vervanging van een intercooler topkwaliteit een voorwaarde is, net zoals dat bij turbo’s het geval is. Wanneer de temperatuurrestricties en druk worden verhoogd, is de keuze voor hoogwaardige materialen immers van essentieel belang. Bovendien moet een intercooler een hoge bestendigheid tegen corrosie hebben en langdurig thermische schokken kunnen weerstaan.
Klassieke storingen
Een bestuurder kan een defect aan de intercooler opmerken, wanneer het motorvermogen afneemt. Een defect aan de intercooler kan storingen in het motormanagement tot gevolg hebben. Daarnaast kan het defect de uitlaatgasemissie nadelig beïnvloeden. Intercoolers worden doorgaans vervangen bij zichtbare schade, bijvoorbeeld na een frontale aanrijding. Maar ook wanneer de lamellen beschadigd zijn door steenslag. Andere klassieke, maar minder zichtbare storingsoorzaken van de intercooler zijn beschadigde of verstopte slangleidingen, een verminderde luchtdoorstroming door verontreinigd oppervlak, koelmiddelverlies/valse lucht door lekkage en slechte warmte-uitwisseling door inwendige verontreiniging zoals kalkafzetting.
Blik op de turbo
Andere mogelijke storingsoorzaken staan meestal in verband met schade in de turbo. In geval van mechanische beschadiging van de turbo of olielekkage bij de compressor kunnen er olie en metaaldeeltjes in de intercooler terecht komen. Dat door deze verontreiniging het motorvermogen daalt, is nog te overzien. Het probleem wordt ernstiger als de olie of metaal deeltjes in de verbrandingsruimte terecht komen. Dit kan tot onherstelbare motorschade leiden.
Het komt helaas nog regelmatig voor dat een motor na het vervangen van een turbo ernstig beschadigd. Om dergelijke schade te voorkomen luidt het dringende advies om tegelijk met het vervangen van een turbo ook de intercooler te vervangen. Te vaak blijkt immers dat na verloop van tijd metaaldeeltjes die zich in de oude intercooler bevinden loskomen en alsnog in de verbrandingsruimte terecht komen. En de gevolgen daarvan kunnen we ons allemaal wel voorstellen.
Turboschades
Gelukkig komen turboschades veroorzaakt door de turbo zelf vandaag de dag niet meer zo vaak voor als in de beginjaren. De schades die wel ontstaan, vallen meestal onder de categorie gevolgschades. De oorzaak is niet direct bekend, maar het gevolg – een kapotte turbo – wel. Het eenvoudigweg vervangen van de kapotte turbo door een nieuw of gereviseerd exemplaar is slechts een oplossing voor de korte termijn. Het is raadzaam om eerst na te gaan of de turbo wel de oorzaak is van de ontstane klacht is en of dit de enige oorzaak is. Vooral om in de toekomst vergelijkbare problemen te voorkomen. Zodra alle mogelijke opties in de werkplaats zijn doorgenomen en zeker is dat de turbo defect is, dan zal deze uiteraard vervangen moeten worden.
Turboschades ontstaan onder meer door:
- Onvoldoende smering
- Inslag van voorwerpen
- Vervuilde smeerolie
- Te hoge tegendruk van de uitlaatgassen
- Te hoge temperatuur van de uitlaatgassen
- Materiaalmoeheid
Riskante metaaldeeltjes
Als er een intercooler gemonteerd is, is het verstandig deze tegelijk met de turbo te vervangen. Soms wordt nog wel eens geadviseerd om de intercooler te reinigen in plaats van direct te vervangen. Dit is echter niet verstandig. In principe moet de intercooler bij een mechanische beschadiging van de turbocompressor, denk bijvoorbeeld aan beschadigde geleideschoepen, altijd worden vervangen. Alleen reinigen van de intercooler garandeert in dit geval niet dat alle metaaldeeltjes tijdens het spoelen verdwenen zijn. Het risico op schade door metaaldeeltjes die later loskomen en door de motor worden aan-gezogen, is gewoon te groot. De kosten van een nieuwe intercooler wegen niet op tegen de kosten van ernstige motorschade.
Check en dubbelcheck
Zodra de oorzaak bekend is waardoor een turbo defect is geraakt en de beslissing is genomen om deze te vervangen, kan de onderstaande checklist worden gebruikt. Mocht er iets in de omgeving van de turbo aan de hand zijn dan zal dit naar voren komen aan de hand van volgende montageaanwijzingen (de uitvoerige checklist staat opgesomd in het Turbo Handboek van turboleverancier Turbo’s Hoet).
- Controleer de olie-aanvoerleiding.
- Ververs de olie.
- Controleer de olie-afvoerleiding.
- Controleer de carterontluchting en motorconditie.
- Controleer de luchtleidingen.
- Controleer de oliedruk.
- Check (bevestiging op) het spruitstuk.
- Verwijder alle afstoppingen.
- Controleer de olieaanvoer.
- Controleer de verbindingen.
Controlepunten
Het spreekt voor zich dat als de intercooler defect is de turbo niet automatisch vervangen hoeft te worden. Als de intercooler defect is, is het van belang de oorzaak hiervan te achterhalen. Kijk daarom ook aandachtig naar delen in de omgeving van de intercooler, zoals de turbo, krukkastontluchting, uitlaatgasrecirculatie, luchttoevoer naar turbo en bijvoorbeeld het uitlaatgassysteem. Check in ieder geval de volgende controlepunten:
- Controleer de inlaatluchtleiding tussen turbocompressor en intercooler op verontreinigingen, vreemde deeltjes, verstoppingen en versmallingen.
- Controleer de luchtleidingen tussen de turbo en het inlaatspruitstuk op verontreinigingen, verstoppingen, etc.
- Vervang beschadigde, verstopte of verontreinigde luchtgeleidings- en aanbouwdelen.
- Vervang pakkingen van de luchtleidingen en koelmiddelaansluitingen (bij watergekoelde intercoolers).
- Zorg dat alle verbindingselementen goed vastzitten, dat er geen lekkage is en geen ‘valse lucht’ wordt aangezogen.
- Controleer de inlaatdruk.
Links: Inslag door kleine vuildelen. Rechts: Inslag vreemd voorwerp compressorwiel
Inslag losse deeltjes uit motor