Losgelopen locknut… Oorzaak of gevolg?

Een turbo is een ingewikkeld stukje techniek. Daarom is het helemaal niet vreemd dat hier regelmatig vragen over zijn. Weet u bijvoorbeeld hoe het kan dat een locknut (borgmoer) losdraait? Eerst even een situatieschets. In de meeste gevallen is het compressorwiel van een turbo op de turbine-as gemonteerd met een locknut (borgmoer). Deze locknut zorgt voor voorspanning en creëert vervolgens een starre verbinding tussen het compressorwiel en turbinewiel, het geheel vormt de rotor.

Linkse draad

De locknutbevestiging is uitgevoerd met linkse draad terwijl de turbine rechtsom draait. De combinatie van een rechtsom draaiende rotor en een linkse draad zorgt ervoor dat de locknut nooit uit zichzelf los kan lopen.

Diagnose

Toch blijkt bij controle van een defecte turbo wel eens dat de locknut is losgelopen. Dat heeft vaak vervelende gevolgen, want door de losgelopen locknut is ook het compressorwiel beschadigd. Maar is de locknut dan echt de oorzaak? Zoals gezegd, een locknut met linkse draad loopt niet zomaar uit zichzelf los. Het is een aanwijzing dat er nog meer aan de hand is.

Gevolg

Het wil in ieder geval zeggen dat de voorspanning van de rotor is verdwenen. Hoe we dat weten? We leggen het uit. De rotor heeft een hoog toerental. Dus bij een probleem zal er snel overmatige speling ontstaan. Door die speling lopen delen aan en krijg je een hogere weerstand. Tegelijkertijd blijven de uitlaatgassen de rotor aandrijven. Door de aandrijving en de steeds onregelmatig verhogende weerstand ontstaat er torsie in de as die de materiaaleigenschappen van de as beïnvloedt. Met als gevolg dat de as oprekt. Daardoor is de voorspanning weg en krijgt de locknut ruimte. Door het hoge toerental van de rotor trilt de locknut los. Uiteindelijk zal de locknut volledig loslopen en het compressorwiel beschadigen. In extreme gevallen kan zelfs de rotor breken.

Oorzaak

Nu weet u hoe het komt dat een losgelopen locknut gevolgschade is. Om herhaling van de schade te voorkomen adviseren wij om de ware oorzaak van de schade te achterhalen. Bij deze schade is dat meestal onvoldoende smering.

Niet vergeten

Als u de exacte oorzaak heeft bepaald, kunt u deze verhelpen en de nieuwe turbo monteren. Het spreekt voor zich dat u niet mag vergeten om de losgelopen locknut te verwijderen.

Bron: Turbo’s Hoet